Ataylar A.Ş. - Eşanjör Sistemleri
Eşanjör Nedir ?
Eşanjör ya da ısı değiştirici, değişik sıcaklıklardaki iki ya da daha çok akışkanın, ısılarını, birbirine karıştırmadan birinden diğerine aktarmasını sağlayan cihazlardır.
Eşanjörlerde genelde akışkanlar birbirlerinden bir ısı transfer yüzeyi ile ayrılırlar ve akışkanların birbirlerine karışmaları bu sayede önlenir.
Eşanjörlerin kullanım alanları çok geniştir. Proses, petrokimya, enerji santralleri, bina ısıtma soğutma, klima santralleri, soğutma, gemi inşa, kağıt üretimi, atıksu, ısı geri kazanımı, ve diğer endüstriyel sektörlerde yaygın olarak kullanılmaktadır.
Günlük yaşamda karşılaşılan en yaygın örnekleri olarak, araba radyatörleri, split klima serpantinleri, hava ısıtıcıları, kombilerdeki kullanma suyu ısıtıcıları, yağ soğutucuları ilk akla gelen örneklerdir.
Eşanjör Çeşitleri :
Eşanjörler genel olarak; Borulu Eşanjör, Plakalı Eşanjör ve Lehimli Eşanjör olarak üçe ayrılmaktadır.
Borulu Eşanjör :
Bu tip eşanjörler, petrol rafineleri ve diğer büyük kimyasal prosesler içeren tesislerde en yaygın kullanılan eşanjörlerdir.
Plakalı Eşanjör :
Plaka boyutu ve plaka sayısı, içinden geçen akışkanın debisine, fiziksel özelliklerine, basınç düşümlerine , giriş-çıkış sıcaklık değerlerine ve istenen maksimum mukavemet değerine göre belirlenir.Plakalı eşanjörlerin en büyük özelliklerinden birisi plakaların kolayca eklenip çıkarılabilmesidir.İstenilen mukavemet degerine göre plaka arttırılarak veya azaltılarak yeni şartlara uygun hale gelmektedirler. Plakaların kolayca sökülebilmesi sayesinde plakalı eşanjörlerin temizlenmesi tahmin edildiğinden çok daha kolay yapılmaktadır.
Plakalı eşanjörler patentli plaka dizaynlarından oluşturulan yüksek türbülanslı akıştan dolayı borulu eşanjöre göre daha verimlidir. Malzeme ağırlıgı olarak borulu eşanjöre göre daha hafiftir ve daha ucuzdur.
Lehimli Isı Eşanjörü :
Sökülebilir tip eşanjörlere göre %25 borulu tip eşanjörlere görede 10 kat fazla verime sahiptirler.Boyut olarak ise borulu tip eşanjöre oranla %5-10’u kadar hacmi kaplarlar vede daha hafiftirler.1 C ‘lik sıcaklık değişimlerinde bile verimli olarak çalışmaktadır.
Aykut Çağlar Özgül
Makina Yüksek Mühendisi